Nr. kat.: MNO-46 OMO
Tytuł: Portret księżniczki Marii van Nassau-Oranje
Autor: Honthorst Gerard van warsztat
Datowanie: po 1653
Wymiary: 114x90 cm
Opis: Portret księżniczki Marii van Nassau-Oranje (5.09.1642, Haga–20.03.1688, Kreutznach) Na odwrociu napis identyfikujący osobę portretowaną: „Prinses Maria Af: Oranien TC”. Wizerunek w stylu „portrait historié”. Księżniczka została przedstawiona jako Flora z wianuszkiem w lewej dłoni, prawą sięga po kwiaty (peonie, róże, żonkile, aksamitki, dzwonki) ułożone w koszyczku stojącym obok. U stóp dziewczynki leży goździk i anemon Córka Fryderyka Henryka van Nassau-Oranje i Amalii zu Solms-Braumfels. Siostra Wilhelma II (1626-50) i Albertyny Agnieszki (1634-96). W 1666 (Cleve) poślubiła Ludwika Henryka Maurycego księcia bawarskiego, palatyna von Simmern Proweniencja: obraz pochodzi z kolekcji podworskiej pałacu w Gładyszach (niem. Schlodien), w zbiorach muzeum od 1946 r. Analogiczny portret Marii autorstwa Gerarda van Honthorsta datowany około 1660 r. znajdował się w pałacu Dohnów w Słobitach. Pierwowzorem do obu wizerunków był „Portret Wilhelma III i Marii” namalowany przez Gerarda van Honthorsta w 1653 r. w zbiorach Mauritshuis w Hadze Konserwacja: 1968 r. Bibliografia: Sztuka dawna w zbiorach muzeów województwa olsztyńskiego, Olsztyn 1971, s. 35, kat. 40, il. 42; K. Wróblewska, Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XIX w., Olsztyn 1978, s. 37, kat. il. 56; L. Brusewicz (autor haseł), Ukryte znaczenia w malarstwie holenderskim XVII wieku, Ars Emblematica. Katalog wystawy, red. J. Michałkowa, Warszawa: Muzeum Narodowe 1981, s. 74–76, il. 9; M. Bartoś, K. Wróblewska, Portret holenderski w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Olsztyn 1993, s. 17–18, kat. il. 7; M. Bartoś, K. Wróblewska, Niderlandzkie epizody rodziny zu Dohna w ikonografii portretowej na podstawie zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Niderlandyzm w Polsce, Toruń 1995, s. 405, il. 12 na s. 404; Dziecko w malarstwie od XVI do końca XIX wieku, Warszawa Muzeum Pałac w Wilanowie 2004, s. 56, 334, kat. 123, il. na s. 335; T. Foelsch, Schlodien&Carwinden. Zwei Schlösser In Ostpreußen und die Burggrafen und Grafen zu Dohna, Groß Gottschow 2014, s. …, il. 213 Wystawy: Portret holenderski ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Okręgowe w Toruniu (6 XI 1992); Dziecko w malarstwie od XVI do końca XIX wieku, Warszawa Muzeum Pałac w Wilanowie (2 VI–13 IX 2004)