Nr. kat.: MNO 314 OMO
Tytuł: Portret Władysława Doenhoffa (1639–7.10.1683)
Autor: Malarz nieznany
Datowanie: około 1680 r.
Wymiary: 108,4x88,5 cm
Opis: Portret Władysława Doenhoffa (1639–7.10.1683), pułkownika w służbie polskiej. W lewym górnym rogu herb rodowy Doenhoffów. Najstarszy syn wojewody pomorskiego Gerarda Doenhoffa (ok. 1589–1629) i Sybilli Małgorzaty Piastówny z książąt na Legnicy i Brzegu (1621–1657), chrześniak króla Władysława IV Wazy. Kalwinista, w nieustalonym czasie przeszedł na katolicyzm. Ożeniony z Konstancją Słuszczanką, córką Bogusława Słuszki – podskarbiego nadwornego litewskiego. Przez matkę był spokrewniony z domem Hohenzollernów brandenburskich. Aktywny uczestnik życia politycznego w Rzeczypospolitej, bliski współpracownik króla Jana III Sobieskiego, towarzyszył w jego kampaniach wojennych przeciw Turkom już od 1671 r. Od 1664 miał własny regiment piechoty, a później także chorągiew husarską. W kampanii 1683 pod Wiedniem dowodził brygadą piechoty na lewym skrzydle wojsk polskich. Zginął w pierwszej bitwie pod Párkány (obecnie słowackie Štúrovo przy granicy z Węgrami) 7 października. Według współczesnych relacji, ze względu na powierzchowność i tuszę, Turcy wzięli go za króla, i uciętą głowę Władysława obnosili po polu bitwy. Został pochowany w krypcie polskich Doenhoffów w sanktuarium na Jasnej Górze w Częstochowie. Proweniencja: Obraz pochodzi z kolekcji podworskiej pałacu w Drogoszach (Doenhoffstädt), w zbiorach muzeum od 1946 r. Konserwacja: 1) Konserwacja zachowawcza: Roman Cymbryła, PKZ Gdańsk 1962, 2) kontynuacja prac: Ewa Olkowska, Olsztyn 1982–1983, 3) Mariusz Korpacz, Olsztyn 2011 Bibliografia: K. Wróblewska, Uwagi do biografii Władysława Doenhoffa, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 3–4/1988, s. 289–300, 321–322, kat. 13, ryc. 18; K. Wróblewska, F. Sokołowski, Ikonografia rodziny Doenhoffów w zbiorach muzeów polskich, „Rocznik Olsztyński” XVI: 1989, s. 298–300, 321–322, kat. 13, ryc. 18; I podaje wiek wiekowi. Tradycje chrześcijańskie w dziejach polskiego oręża, red. Jacek Macyszyn, Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa 2001, s. 480, kat. 391; Gdańsk dla Rzeczypospolitej w służbie Króla i Kościoła, koncepcja wystawy i katalogu prof. dr hab. Teresa Grzybkowska, Muzeum Historii Miasta w Gdańsku, Warszawa 2004, 242–243, kat. IV.4., ryc. na s. 242; Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI–XVIII w.), wystawa Muzeum Historii Polski, Zamek Królewski w Warszawie 3 V–31 VII 2012, Warszawa 2012, s. 193, il. Wystawy: I podaje wiek wiekowi: tradycje chrześcijańskie w dziejach polskiego oręża, Warszawa Muzeum Wojska Polskiego 14 IX 2001–15 V 2002; Portret dworski od XVII do XX wieku, Muzeum im. J.G. Herdera w Morągu III 2003; Gdańsk dla Rzeczypospolitej w służbie Króla i Kościoła, Muzeum Historii Miasta w Gdańsku 21 VI–30 IX 2004; Z herbem w tle. Portrety i kartusze herbowe ze zbiorów MWM, Muzeum im. J.G. Herdera w Morągu 14 IX 2008; Z herbem w tle. Portrety i kartusze herbowe ze zbiorów MWM, Olsztyn 15 V 2010 do 31 X 2013; Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI–XVIII w.), Zamek Królewski w Warszawie 3 V–31 VII 2012.