| Opis: |
Portret Magnusa Ernesta Doenhoffa (20 XII 1581–18 VI 1642), Willkamm / Prusy Książęce, pochowany w kościele NMP w Elblągu) – pendant do podobizny małżonki.
U góry z prawej herb rodowy Doenhoffów.
Ponad herbem napis biograficzny w języku niemieckim identyfikujący osobę portretowaną: „MAGNUS ERNST. / Graff von DÖNHOFF. / Woywod Von Pernauw.”
Syn Gerarda Doenhoffa (zm. po 1592/98), wojewody dorpackiego i Małgorzaty von Zweiffeln. W 1630 poślubił Katarzynę zu Dohna (1606–1659). Kalwinista. Był założycielem pruskiej, do dziś żyjącej linii rodu. Przez brata Gerarda, wojewodę pomorskiego, spowinowacony z Hohenzollernami brandenburskimi; częsty bywalec na dworze elektora Jerzego Wilhelma. W służbie Rzeczypospolitej odbył dwie kampanie wojenne przeciw Turkom. W latach 1622–1634 uczestniczył we wszystkich ważnych rokowaniach ze Szwedami. Po wycofaniu się Szwedów z polskiego Pomorza został mianowany przez Władysława IV gubernatorem Prus Królewskich i był delegatem króla na sejmik pruski.
Starosta dorpacki, kasztelan 1634, wojewoda parnawski 1640, gubernator królewski w Prusach
Portret o charakterze reprezentacyjnym, namalowany w ostatnich latach życia Magnusa Ernesta, zapewne po nominacji na wojewodę parnawskiego (XII 1640). Jego twórcą był malarz królewiecki z kręgu Daniela Rosego, nadwornego portrecisty Hohenzollernów, pozostający w owym czasie pod silnym wpływem Bartłomieja Strobla (por. gdański portret Martina Opitza, portret Guglielmo Orsettiego).
Proweniencja: Obraz pochodzi z kolekcji podworskiej pałacu w Drogoszach (Doenhoffstädt), w zbiorach muzeum od 1946 r.
Konserwacja: 1) Pełna konserwacja: PKZ Gdańsk 1964, 2) Ponowna konserwacja: Anna Szymańska, Olsztyn 2011
Bibliografia: K. Wróblewska, Dawny portret w zbiorach Muzeum Mazurskiego. Katalog wystawy, Muzeum Warmii i Mazur, Olsztyn 1965, s. 30-31, kat. 24, il. 4; E. Kotowski, Portrety Magnusa Ernesta i Katarzyny Doenhoffów, „Rocznik Olsztyński” IX: 1970, s. 27–28,41–42,45, il. 1–5; K. Wróblewska, Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XIX wieku, Pojezierze, Olsztyn 1978, s. 33, kat. il. 38; K. Wróblewska, F. Sokołowski, Ikonografia rodziny Doenhoffów w zbiorach muzeów polskich, „Rocznik Olsztyński” XVI: 1989, s. 325–326, kat. 15, ryc. 23; Odsiecz wiedeńska 1683. Wystawa jubileuszowa w Zamku Królewskim na Wawelu w trzechsetlecie bitwy, Kraków 1990, s. 103–104, kat. 39, il. 33; Gdzie Wschód spotyka Zachód. Portret osobistości dawnej Rzeczypospolitej. Katalog wystawowy pod red. prof. Jerzego Malinowskiego, Muzeum Narodowe, Warszawa 1993, s. 337, kat. il. 81; K. Wróblewska, Das Portrait in Preußen vom 16. bis zur Mitte des 17. Jahrhunderts, Kulturgeschichte Ostpreußens in der Frühen Neuzeit Bd. 56, Tübingen 2001, s. 469–473, ryc. 21; I.B. Kluk, Malarstwo portretowe ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Informator do wystawy, Muzeum Warmii i Mazur, Olsztyn 2004, s. 39, kat. 10; Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI–XVIII w.), wystawa Muzeum Historii Polski, Zamek Królewski w Warszawie 3 V–31 VII 2012, Warszawa 2012, s. 195, il.
Wystawy: Dawny portret w zbiorach Muzeum Mazurskiego, Muzeum Mazurskie, Olsztyn 1965; Dawne malarstwo ze zbiorów Muzeum Mazurskiego w Olsztynie. 25 lat konserwacji muzealiów w województwie olsztyńskim, Frombork V–X 1972; W stronę korony. Związki Warmii i Prus z Rzeczypospolitą, Olsztyn 19 XII 1988–30 X 1989; Gdzie Wschód spotyka Zachód. Portret osobistości dawnej Rzeczypospolitej, Muzeum Narodowe w Warszawie 1993; Portret w malarstwie barokowym, Muzeum w Mrągowie 5 VI 2001–27 II 2002; Malarstwo portretowe ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie 16 V 2003–[uzup.] 2004; Z herbem w tle. Portrety i kartusze herbowe ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum im. J.G. Herdera w Morągu 14 IX 2008; Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI–XVIII w.), Zamek Królewski w Warszawie 3 V–31 VII 2012; Portretowe inspiracje, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie 24 IV 2014.
|
