Nr. kat.: 1
Tytuł: Portret holenderski XVII wieku z galerii rodu zu Dohna
Autor: Dominika Kałabun-Nakielska, Anna Malinowska
Datowanie: 2025
Wymiary: 110-111
Opis: Witamy w sali balowej na wystawie pod tytułem Portret holenderski XVII wieku z galerii rodu zu Dohna. Prezentowaną galerię portretu tworzą głównie obrazy, które do 1945 r. zdobiły barokowe siedziby rodu Dohnów w Gładyszach (niem. Schlodien) i Markowie (niem. Reichertswalde), a w niektórych przypadkach rezydencji rodziny w Słobitach (niem. Schlobitten). Oglądamy na nich nie tylko przedstawicieli majętnego pruskiego rodu Dohnów, ale także ważne postacie ze społecznej elity północnych Niderlandów, z którymi bezpośrednio, bądź poprzez inne rody, byli skoligaceni. Już na początku tego stulecia Abraham (1579–1631) i Krzysztof (1583–1637) Dohnowie nawiązali kontakty z haskim dworem książąt van Oranje-Nassau, namiestników Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Początkowo były one towarzyskie, z czasem przerodziły się w koligacje rodzinne. Kolejni członkowie rodu rozwijali kariery wojskowe, otrzymywali wysokie stanowiska na dworze Orańskim i zawierali korzystne małżeństwa z arystokracją holenderską, północnoniemiecką, szwedzką i francuską. To także wspaniała reprezentacja malarstwa holenderskiego. W XVII wieku Niderlandy były w okresie największego rozkwitu, zarówno polityczno-gospodarczego, jak i artystycznego. W sztuce portretowania malarze holenderscy prześcignęli całą Europę. Wyspecjalizowali się zwłaszcza w gatunku portretu reprezentacyjnego i alegorycznego, obficie czerpiącego z dziedzictwa kultury antycznej. W eksponowanej galerii można oglądać prace najwybitniejszych malarzy, którzy pracowali dla dworu orańskiego z siedzibą w Hadze: Gerrita i Willema Honthorstów, Johannesa Mijtensa, Pietera Nasona oraz Caspara Netschera. Obrazy trafiły do pruskich rezydencji Dohnów w wyniku okoliczności związanych głównie z otrzymywanymi posagami i spadkami. Stanowią wyjątkowy w Polsce zespół wysokiej klasy portretów dworskich, a jako część galerii rodowej są szczególną ilustracją integrowania się Europejczyków na gruncie wspólnej kultury.